KİŞİLİK BOZUKLUKLARI: NARSİSİSTİK, ANTİSOSYAL, HİSTRİONİK VE BORDERLİNE KİŞİLİK BOZUKLUĞU

Narsisistik Kişilik Bozukluğu (NPD) Belirtileri:

• Nitelikli tepkiler eksiktir. Narsist kişi, herhangi bir gerçek ya da algılanan eleştiriye karşı misilleme arar; suçluluk, utanç ya da aşağılama duyguları üzerinde açık ya da gizli orantısız öfke ile hareket eder. Kin taşır.
• Manipülatiftir, hedefe ulaşmak için başkalarından faydalanır. Herhangi bir şekilde iktidarı ele almak için her şeyi yapabilirler.
• Kendilerini abartılı görürler. İnanılmaz derecede kendilerine önem verirler. Kendilerini üstün ve görkemli görürler, ilgi arayışında olurlar.
• Başarıları, yetenekleri ve özelliklerini abartırlar.
• Başarı, güç, güzellik, zeka ya da romantizm hakkında gerçekçi olmayan fantezileri vardır. Gerçeklikle yüzleşmek zorunda kaldıklarında aşırı derecede sinirli olurlar.
• Başkalarından daha farklı muamele görmek isterler, bu hakkı genelde kendilerinde görürken sık sık “kurallar” dışında hareket ederler. Onlar için hiçbir şey yeterli değildir – aç gözlülerdir, sınırlardan yoksundurlar.
• Başkalarını sorumluluk altında bırakmak veya kişiliklerini saklamak için cömert taklidi yaparlar, içlerinde kaba biri olsa ve kural tanımasalar bile.
• Kibirli ve ukala biri olarak karşınıza çıkarlar. Dramlarında kurban rolü oynamakta üstlerine yoktur, kolayca insanları yanlarına çekerler. Machiavelli gibi hareket ederken, Genel olarak kendini atar.
• Kişisel çıkarları için başkalarını istismar ederler, özellikle de şikayetlerde/davalarda (mesela “kuralları” kendi çıkarlarına kullandıkları yerlerden birisi) amaçlarını elde ettikten sonra karşısındakini düşünmezler.
• “Burada ve şimdi” dışında tutulmamış sözlerden bir okyanusları vardır – örneğin güzel bir tatil veya bir davranış ya da tutumunu değiştirme, veya daha küçük bir ölçekte düşünürsek, bulaşıkları yıkama veya ufak tefek evrak işlerini halletme.
• Herkesi kademelendirirler. Kendilerini başkalarından üstün görürler ve kendilerinden aşağı kademede olduğunu düşündükleri kişilere tepeden bakarlar. Kendilerinden yüksekte olan kişilerle bir ilişki kurmak için fırsat aramalarına rağmen, derinde o kişileri kıskanırlar ve yeryüzünden onları silmek isterler.
• Başkalarının değerini düşürmek ve böylece kendileri daha iyi görünmek isterler.
• Diğerlerinden gizli ya da açık bir şekilde sürekli ilgi ve pozitif destek talep ederler.
• Kıskançlık ve öfke duyguları ezici derecede fazladır.
• Başkalarının duygularını tamamen hiçe sayarlar, ama aynı zamanda inanılmaz bir taklit yetenekleri vardır ve böylece empatik görünürler.
• Rekabetçi yargılayıcı, obsesif ve çıkarcı olurlar.
• Sadece “daha iyi için” oyuncu maskesini muhafaza ederken bencil hedefler peşinde koşarlar.

Antisosyal Kişilik Bozukluğu Belirtileri (AKB):

• Başkalarının sıkıntılarıyla ilgilenme veya empati eksikliği vardır.
• Başkalarına verdiği, kendinden kaynaklanan zararlarda suçluluk duygusu eksikliği.
• Sert ve esnek olmayan siyah ve beyaz düşünme.
• Kompulsif yalan söyler
• Uzun vadeli ilişkileri sürdürmekte zorluk.
• Zayıf engellenme toleransı ve zayıf öfke dürtü kontrolü.
• Kendi hatalarından ders çıkaracak kadar duygusal olgunluğa erişememiştir ve suçluluk veya utanç duyguları taşımaz.
• Her hata veya sorun için başkalarını suçlar.

Histriyonik Kişilik Bozukluğu belirtileri (HPD):

• Fark edilmediği zaman; göz ardı edildiği duygusuna kapılır ve sinirlenir.
• Ne pahasına olursa olsun ilgi odağı olmak ister.
• Hedeflerine ulaşmak için başkalarını manipüle eder.
• Uygunsuz flört veya kışkırtıcı kıyafetler ya da farklı riskli davranışlarla baştan çıkartıcı olmaya çalışır.
• Duygular ve ruh hali, kendisine gösterilen ilgiye bağlı olarak değişir.
• Ben merkezcidir, başkalarını umursamaz ve bencildir.
• Başkalarından açıkça veya örtülü olarak onay ve tasdik almak ister.

Borderline Kişilik Bozukluğu (SKB) Belirtileri:

• Sıkıntı, anksiyete, değersizlik ya da öfke gibi duygular tarafından boğulmuş hisseder.
• Ezici duygulardan dolayı kendini izole hisseder.
• Güvensiz, boş, paranoyak hisseder.
• İmtinadan kaçınır.
• Riskli ilişkiler, yeme bozuklukları, aşırı dozda uyuşturucu veya alkol kullanımı ya da

başkalarına zarar vermek de dahil olmak üzere kendine ve başkalarında hasar oluşturacak eğilimleri yönetmekte güçlük çeker.

• Kararlı ve yakın ilişkilerde zorluklar yaşarlar ve bu nedenle zor bulurlar.
• “Nevroz” ve “psikoz” arasında gerçeklik ve temas kaybı yaşarlar. Örneğin akut anksiyete ve tamamen gerçekdışı duygular arasında maladaptif belirtiler arasında sallanırlar.

Kişilik Bozukluklarının Tedavisi

Yukarıdaki anlatılan belirtilerin depresyon ya da kaygı bozukluğundan mı kaynaklandığı, yoksa bir kişilik bozukluğunun mu söz konusu olduğunun belirlenmesi çok önemlidir. Tüm bu durumların doğru analizi ve uygulanacak gelişim planlarının birlikte belirlenmesi, yaşamı çok daha keyifle ve mutlulukla kucaklamanıza destek olacaktır.

Eğer yaşamsal mutluluk ve huzur konusunda bir sıkıntı hissediyorsanız, olası bir depresyon-kaygı bozukluğu durumunuzun analiz ve değerlendirmesi için bizlere ulaşabilirsiniz.