Depresyon belirtisi nedir? Depresyonda olan kişi ne yapar? Depresyon nasıl başlar? Majör depresyon nedir? Klinik depresyon belirtileri nelerdir? Depresyon konusunda bilmek istedikleriniz ve merak ettiğiniz sorular nedir? Depresyon tedavisi nasıl yapılır?
Depresif bozukluklar, duygu durum bozuklukları ile karakterize edilir. Duygu ve düşünceler, kişinin nasıl düşündüğünü, hissettiğini ve başkalarıyla nasıl etkileşime girdiğini etkiler. Depresyonu olan kişiler, depresif belirti ve semptomları bildirmeyebilir. Bunun yerine baş ağrısı, karın ağrısı, kas ağrısı ve yorgunluk gibi somatik veya fiziksel semptomlar için başvurabilirler. Bireyler ayrıca sinirlilikten veya konsantrasyon sorunlarından şikayet edebilirler. Depresyon belirtisi olarak odaklanma sorunu sık gözlenen lakin atlanan bir belirtidir.
Dünyada, her yaştan 270 milyondan fazla insan depresyon bozukluğu yaşamaktadır. ( Dünya Sağlık Örgütü )
Depresyon uyarı işaretleri ve riskleri nedir? Bu bozukluğun başlangıçta teşhis edilmesi zor olabilir. Birçok kişi depresyonun kesin belirtilerini ve semptomlarını göstermeyebilir. Ruhsal bozuklukların teşhis ve istatistik el kitabı DSM V göre aşağıdaki semptomlardan en az beşi görülmesi beklenir. İki haftalık bir süre içinde semptomlardan en az birisine depresif ruh hali eşlik etmesi beklenir. Ek olarak, bu semptomlar sosyal ve mesleki işlevsellikte belirgin sıkıntıya neden olmalıdır.
- Uyku bozukluğu
- Faaliyetlere ilgi kaybı
- Suçluluk ve üzüntü duyguları
- Enerji kaybı
- İştah değişikliği
- Psikomotor ajitasyon
- Enerji kaybı
- İntihar düşünceleri
Tedavi edilmemiş depresyonla yaşamak, potansiyel olarak kendine zarar vermeye, yeme bozukluklarına ve hatta intihara yol açabilir. Bu nedenle, depresyonun belirtilerini ve semptomlarını tanımak gereklidir. Sağlıklı yaşam için kişiye uygun tedaviyi aramak, depresyonla mücadelenin üstesinden gelmek zorunludur.
İçindekiler
Depresyon belirtisi ve tanı kriterleri nedir?
Depresyon, olumsuz düşüncelere ve depresif ruh haline neden olan bir duygu durum bozukluğudur. Depresyonun belirti ve semptomları tipik olarak en az iki hafta veya daha uzun süre devam ediyor olmalıdır. Majör depresyon, klinik depresyon veya majör depresif bozukluk olarak adlandırılabilir. Bir duygu durum bozukluğu olarak depresyon, günlük yaşamı engelleyen olumsuz ve kalıcı düşünme kalıplarına neden olur.
Şiddetli depresyonu olan kişiler kendilerini değersiz ve çaresiz hissedebilirler. Hatta depresyonlarını bir zayıflık işareti olarak deneyimleyebilirler ve aşırı derecede özeleştirel olabilirler. Bu depresyon belirtisi, kendinizi kızgın, endişeli veya huzursuz hissetmenize neden olabilir. Ciddi depresyonda olan erkekler genellikle depresyonlarını saldırganlık veya umursamaz davranışlarla ifade ederler.
Depresyonun belirti ve semptomları, yoğun üzüntü ve umutsuzluk duygularını içerir.
Depresyon ayrıca uykusuzluk, kilo alma veya sinirlilik gibi başka semptomlara da neden olabilir. Depresyon, tedavisi olmayan kronik bir hastalıkken, aynı zamanda tedavi edilebilen ve yönetilebilen bir durumdur. Kendinde ve diğerlerinde depresyon belirtilerini anlamak ve fark edebilmek, yardıma ulaşmak veya yardım teklif etmek önemlidir. Depresyon kendi kendine iyileşmesi güç bir durumdur. Uygun teşhis ve ardından doğru tedavi, depresyonu olan bir kişinin kendisini eskisinden daha iyi hissetmesini sağlayacaktır.
Klinik depresyon, majör depresyon veya majör depresif bozukluk olarak da adlandırılır. Genellikle üzgün veya düşük bir ruh hali ile karıştırılır. Üzgün hissetmek klinik depresyonun bir semptomu olsa da, klinik depresyon teşhisi için üzüntüye ek olarak birkaç başka belirti ve semptom da olmalıdır. Majör depresyon, komorbiditeleri ve yüksek mortalitesi olan potansiyel olarak kronik ve ciddi bir bozukluk olarak kabul edilir.
Majör depresyon nedir? 9 depresyon belirtisi nedir?
Bazı teşhis kriterleri, kişiye majör depresyon teşhisi konulup konulamayacağını belirlemek için kullanılır. Bunlar dokuz semptom içerir ve kişi iki hafta veya daha uzun bir süre boyunca bunlardan en az beşini yaşamalıdır. Semptomlar ayrıca önemli sıkıntıya veya bozukluğa neden olmalıdır. Majör depresyon belirtileri olan 9 madde şunlardır:
- Çoğu gün neredeyse tüm gün süren depresif, hüzünlü bir ruh hali
- Normal veya daha önce zevk alan aktivitelere ilgi veya zevk kaybı
- Önemli kilo kaybı veya artışı
- Çoğu gün uyuyamama veya fazla uyuyamama
- Ajitasyon veya yavaşlama etkisi
- Günlük geçmeyen yorgunluk hali
- Suçluluk veya değersizlik duyguları
- Düşünme, konsantre olma ve karar verme konusunda yetersizlik veya zorluk
- İntihar girişiminde bulunma potansiyeli bulunan ölüm veya intihar düşünceleri
Bu semptomlar depresyonu teşhis etmek için kullanılır. Ancak, kişinin depresif bir dönem sırasında neredeyse her gün nasıl hissettiğini anlamak önemlidir. Depresyon yaşamak, her zaman depresyonda olmak anlamına gelmez. Bazı depresyon belirtileri birkaç hafta sürebilir, bazıları hemen kaybolabilir ve daha sonra tekrar geri dönebilir.
Depresyon türleri nelerdir?
Bir kişinin sahip olabileceği birkaç farklı depresyon türü vardır. Birincil fark, ilgili özelliklerdir. Depresyon belirtileri ortadan kalkmazsa, kişinin yaşamını normal şekilde yaşama becerilerini etkilemeye başlar. İşte o zaman, major depresyon denilen durum haftalarca, aylarca veya yıllarca sürebilen ciddi bir duruma dönüşür. Bu nedenle, depresyon belirtilerinin bilinmesi çok önemlidir. Böylece ortaya çıktığında kişi, kendi durumunu doğru analiz edebilir.
İnsanlar majör depresyonu bir “kara delik” olarak tanımlayabilirler. İçinden çıkılması imkansız bir durum gibi hissedilir. Bu tür depresyonda kişi kendisini çözümsüz hisseder.
Endişeli sıkıntı: Depresyon, huzursuzluk duygularıyla birlikte, endişe ve gerginlik vardır.
Karışık özellikler: Depresyon, mani döneminde artan enerji, aşırı konuşma, şişirilmiş benlik saygısı ile birlikte görülür.
Melankolik özellikler: Erken kalkma ile bağlantılı şiddetli depresyon olabilir. Daha önce zevk aldığınız şeylere olan tüm ilgiyi kaybetme, sabahları kötü ruh hali ve suçluluk duygusu vardır.
Atipik özellikler: Olumlu olaylara tepki olarak canlanabilen bir ruh hali, iştah artışı vardır. Aşırı uyku, kollarda veya bacaklarda ağırlık hissi gözlenen depresyon.
Psikotik özellikler: Halüsinasyonlar veya sanrılar gibi psikozun eşlik ettiği depresyon.
Peripartum başlangıcı: Hamilelik sırasında veya doğumdan sonraki dört hafta içinde ortaya çıkar.
Mevsimsel Kalıp: Mevsimsel duygulanım bozukluğu olarak da bilinir. Yılın belirli bir mevsimi ile bağlantılı depresyonu içerir. Genellikle sonbahar veya kış gibi daha düşük güneş ışığına maruz kalma ile bağlantılıdır. Semptomlar, kış aylarında kalkma ve işe gitme sorununu içerebilir.
Depresyon fiziksel ve duygusal belirtisi nedir?
Zihinsel belirtiler: Konsantre olmakta, karar vermekte veya ayrıntıları hatırlamakta güçlük çekiyorsanız, bunlar depresyon belirtileri olabilir. Depresyonu olan kişiler düşünce süreçlerinin yavaşladığını hissedebilirler.
Fiziksel belirtiler: Depresyonu olan kişilerde genellikle başka bir tıbbi nedene sahip görünmeyen ve tedaviye yanıt vermeyen ağrı ve sızılar, baş ağrıları veya sindirim sorunları vardır.
Enerji kaybı: Depresyondaki kişi kendisini her zaman yorgun hissedebilir. Depresyonu olan kişiler fiziksel yeteneklerinin yavaşladığını hissedebilirler.
İlgi kaybı: Yaygın bir depresyon belirtisi, cinsellik, hobiler veya sosyal etkileşimler gibi zevkli etkinliklere olan ilginin azalmasıdır. Bu aynı zamanda sorumlulukların ve fiziksel bakımı ihmal etmek olarak da ortaya çıkabilir.
Uyku değişiklikleri: Sabah çok erken kalkmak, uyuyamamak veya çok fazla uyumak depresyon belirtileri olabilir.
İştah değişir: Depresyon nedeniyle yeme alışkanlıklarındaki değişiklikler, çok fazla veya çok az yemeye neden olabilir.
Bir ayda vücut ağırlığınızın yüzde 5’inden fazla kilo alıp vermek, depresyon belirtisi olabilir.
Bazı insanlar yemeğe karşı bir ilgi kaybı yaşarken, diğerleri için yemek, depresyon duygularını telafi etmenin bir yolu haline gelir.
İntihar düşünceleri: Kendinize zarar verme düşüncelerine sahip olmak ciddi bir depresyon belirtisidir ve her zaman ciddiye alınmalıdır. İntiharı düşünüyorsanız, hemen yardım almanız gerekir.
Depresyon belirtisi, bir zayıflık belirtisi ya da utanç nedeni olmayan, ciddi bir sorundur. Olumlu haber, ciddi klinik depresyon vakalarında bile tedavinin genellikle çok başarılı olmasıdır. Ve tedaviye ne kadar erken başlanırsa o kadar başarılı olur. O yüzden beklemeyin. Yukarıdaki klasik depresyon belirtilerinden bazılarını hissediyor olabilirsiniz. Hissettiğiniz belirtiler şiddetliyse ve birkaç haftadan uzun sürdüyse, uzman desteği fayda sağlayacaktır.
Depresyon tedavisi nasıl düzenlenir?
Depresyon tedavisi, bir çok farklı basamaktan oluşur. Medikal destek, psikoterapi, neurofeedback terapisi ve yaşam düzenlenmesi gibi bir çok kombinasyon uygulanır. En yaygın kullanılan farmakolojik tedaviler, selektif serotonin geri alım inhibitörleri olan SSRI grubu ilaçlardır. Serotonin ve norepinefrin geri alım inhibitörleri olan SNRI, atipik antipsikotikler ve trisiklik antidepresanlar olan TCA grubu ilaçlar da kişinin durumuna göre seçilebilir.
Bir antidepresan ilaç, genellikle hafif ila orta derecede depresyonu olan bir birey için tedavi planında uygulanır. Çok çeşitli ilaçlar mevcuttur ve ilk seçim, bilinen ilaç yan etkilerine, bu yan etkilerin güvenliğine ve tolere edilebilirliğine bağlıdır. İlacın işe yaraması için geçen süre, bir bireyin önceki antidepresan ilaçlara tepkisi, ilacın maliyeti, diğer ilaçlarla etkileşimleri ve bireyin tercihi de dikkate alınır.
Depresyon belirtisi sonrası ilaç tedavisi etkisinin başlaması için en az 4 hafta süre geçmelidir. Medikal tedavi sonuçlarının etkili olması için gereken en az süre 12 haftadır. Bu nedenle, bireylerin bu süre zarfında motive ve uyumlu kalması çok önemlidir. Bu geçen süre içinde, kişinin tedaviye uyumu için devreye psikoterapi desteği alınması fayda sağlayacaktır. Depresyonu tedavi etmek için uygulanacak psikoterapi türleri şunları içerebilir:
- bilişsel davranışçı terapi
- kişilerarası terapi
- problem çözme terapisi
- farkındalık temelli bilişsel terapi
- psikodinamik psikoterapi
- problem çözme terapisi
- evlilik terapisi
- aile Terapisi
- grup terapisi
Depresyon tedavisinde en yaygın kullanılan iki terapi yaklaşımları, bilişsel davranışçı terapi ve kişilerarası psikoterapi çeşitleridir. Bilişsel davranışçı terapi, kişinin yaşamında kendisine sorun yaratan durumları anlaması, algılaması ve çözmesine yönelik farkındalık gelişmesini odaklanır. Depresyon tedavisi için psikoterapi çalışmalarında şunlar hedeflenir:
- akılcı olmayan düşünce kalıplarını tanımak
- duyguları ve inançları anlamak
- kendine ve çevresine yönelik depresyon semptomlarıyla sonuçlanan çarpık tutumların farkına varmak
- depresif semptomları azaltmak
Uyumsuz düşüncelerin tanınması gerçekleşir. Böylece birey bu olumsuz semptomları olumlu bakış açılarına dönüştürmek için davranış kalıpları üzerinde çalışır. Birey, kendi duygu ve düşüncelerini yönetmeyi geliştirir. Kontrol etme terapisi, problem çözme ve sosyal beceri tekniklerini geliştirmeyi amaçlar.
Depresyonda uygulanan psikoterapi çeşitleri nelerdir?
Depresyon tedavisi için uygulanan bir çok farklı psikoterapi tekniği vardır. Her tekniğin öğrenilmesi ve uygulama becerisi kazanılması uzun yıllar sürer. Depresyonun tedavisinde sıklıkla kullanılan psikoterapi teknikleri ve özelliklerine yakından bakacağız.
Kişilerarası psikoterapi nedir?
Bu psikoterapi tekniği, depresyona neden olan tetikleyicileri kabul etmeye odaklanmaktadır. Depresyonu tetikleyen olaylar şunlar olabilir:
- sevilen birinin kaybı
- stresli bir sosyal durum
- bir işin kaybı ve sonrasında işsizlik
- mali yükler ve ekonomik zorluklar
- sosyal izolasyonlar
- romantik bir ilişkinin kaybı
Bu terapide depresyon tıbbi bir hastalık olarak kabul edilir. Yaşanan çözümsüz sorunlar, depresyonun sebebidir. İlişki kurmayı, başa çıkma mekanizmalarını öğrenmek amaçlanır. Çatışma çözme becerilerini geliştirmeyi içeren teknikler, bu tetikleyicileri azaltmayı hedefler. Gelecekteki çatışmalar hakkında olumlu bir iç görü oluşturmaya yardımcı olabilir.
Depresyon nasıl geçer?
Depresyon ve depresif hissetmek üzüntüden daha fazlasıdır. Depresyon, nasıl düşündüğümüzün, hissettiğimizin ve davrandığımızın bir kombinasyonudur. Farklı insanlar farklı şekillerde depresyon belirtisi yaşayacaktır. Depresyon erken fark edilip, yaşamınız üzerinde olumsuz etkiye sahip olmaya başlamadan tedavi sağlanması uygundur.
“Depresyon” kelimesini insanlar, mutsuz ya da üzgün hissettikleri anlar hakkında konuşurken sıklıkla kullanılırlar. Yaşamda zaman zaman keyifsiz hissetmek normaldir. Birçok insan stresli veya zor zamanlardan geçtikten sonra üzülür. Bu, bir ilişkinin kopması, arkadaşlar veya aile ile ilgili sorunlar, okulların değiştirilmesi veya sınav zamanları olabilir. Pek çok insan bunu yaşıyor.
Depresyonun neden oluştuğunun basit bir cevabı yok. Bazı insanlar için bu, nasıl hissettiklerini, düşündüklerini ve hareket ettiklerini etkileyen olayların veya sorunların bir karışımı olabilir. En uygun yaklaşım, depresyon belirtisi erken tanıyarak, çözüm adımları için hızla devreye girmektir.
Brain Center İstanbul, Türkiye
